چهل اصل فنی در طراحی سوالات امتحانی
1- در طراحی سوالات ، ابتدا اهداف آموزشی امتحان مشخص گردد .
الف ) درج اهداف و محتوا در جدول ب ) درج طبقات حیطه شناختی در جدول
ج ) مشخص نمودن انواع سوالات آزمون د ) مشخص نمودن تعداد سوالات
2- طراحی باید بر اساس بارم بندی و بودجه بندی کتاب درسی صورت گیرد .
3- در طراحی سوالات ویژگی های دانش آموزان از قبیل سطح سنی ، توانایی ها ، استعداد ها ، پایه تحصیلی و ... در نظر گرفته شود .
4- سوالات از آسان به مشکل طراحی شوند .
5- سئوالات امتحانی باید بتواند میزان تحقق اهداف آموزشی را ارزیابی کند .
6- صورت سوال روشن ، واضح و شیوا باشد .
7- سوال ، مختصر ، ساده و سلیس نوشته شود .
8- سوال طوری طرح و تهیه شود که به طور مستقیم به هدف مورد اندازه گیری مربوط باشد .
9- سوالات بایستی موضوع مهمی را از محتوا مورد سنجش قرار دهد .
10- زمان مناسب پاسخگویی به هر سوال با توجه به قدرت متوسط دانش آموزان محاسبه و قید شود .
11- سوالات از نظر آیین نگارش و رسم الخط واضح و روشن باشد و علائم دستوری و نقطه گذاری در آن دقیقاً رعایت گردد .
12- سوال و جواب از نظر علمی ، آیین نگارش ، زمان پاسخگویی و بارم بازبینی شود تا خطا به حد اقل برسد .
13- متن سوال برای همه دانش آموزان یک مفهوم را القا کند تا همه بتوانند پاسخ مشخص و واحدی ارائه کنند .
14- بازدیدکننده عزیز، حتی المقدور از بکار بردن کلمات منفی در متن سوال خودداری شود و در صورت ضرورت ، کلمات منفی مشخص گردند.___
15- در طراحی سطوح مختلف ارزشیابی ( آسان ، متوسط بالا ، متوسط پایین و دشوار ) مد نظر قرار گیرد .
* سوال دشوار ، سوالی که حدود% 25 دانش آموزان بتوانند به آن پاسخ بدهند .
* سوال متوسط بالا بین 25 تا %50 دانش اموزان و متوسط پایین 50 تا% 75 پاسخ صحیح بدهند .
* سوالی آسان محسوب می شود که بیش از% 75 بتوانند به آن پاسخ صحیح بدهند .
16- نمره هر سوال متناسب پاسخ درست آن سوال باشد .
* ارزش نمره هر سوال یا هر قسمت پاسخ سوال از 25/0 نمره کمتر نباشد .
17- نمره هر سوال قابل قسمت به تعداد پاسخ های سوال باشد .
18- سوالات بر اساس سطوح مختلف یادگیری طراحی و ارزش گذاری شوند .
19- اگر در پاسخ به سوالی بین معلمان اختلاف نظر موجود باشد از طرح آن خودداری شود .
20- سوالات از نظر علمی ، صحیح طرح شوند .
21- سوالات از روایی برخوردار باشند ، سوال درس علوم ، ریاضی یا جغرافی را نسنجد .
22- سوالات از پایایی لازم برخوردار باشند . درصورت تکرار آزمون نتایج نسبتاً مشابهی حاصل گردد .
23- سوالات فقط از پایان دروس طرح نشودو از متن دروس کمک گرفته شود .
24- سوالات مستقل از هم طرح شوند .
25- در متن یک سوال پاسخ سوال دیگری دیده نشود .
26- سوالات چند قسمتی باید طوری طرح شوند که اگر دانش آموز نتواند به یکی از قسمت ها پاسخ بدهد ، از پاسخ دادن به بقیه قسمت ها محروم نگردد .
27-بازدید کننده گرامی، در سوالاتی که پاسخ کوتاه دارند ( بلی-خیر ) با کلماتی مانند چرا ؟ و چگونه ؟ تکمیل نشود .
28- به فضای کافی جهت پاسخگویی توجه شود .
29- به مشخصات ظاهری سوال ( زیبایی ، تراکم سوال ها ، خط نگارش ، وضوح اعداد ، اشکال و ... ) توجه شود .
30- حتی الامکان سوالات ماشین یا تایپ شوند .
31- به ترتیب و چینش سوالات در برگه امتحانی دقت شود .
* گروه بندی انواع سوالات
* آسان به دشوار
* به ترتیب مفاهیم عنوان شده در فصل های کتاب درسی
* به ترتیب سطوح حیطه شناختی
* به ترتیب بارم سوالات
32- در طراحی از کاربرد عبارات و واژه های نامفهوم و غیر مصطلح و مبهم پرهیز شود .
33- سوالات از محتوای کتاب درسی باشد و از پاورقی ها ، مقدمه ، حذفیات ، بخش های مطاله آزاد و زیرنویس عکس ها سوال طرح نشود .
34- زمان پاسخ گویی به هر سوال متناسب با قدرت متوسط دانش آموزان تعیین گردد .
35- در سوالات صحیح-غلط طول هر نوع سوال هم اندازه باشد .
36- در سوالات جور کردنی ، پاسخ ها یک مورد بیشتر از سوالات در نظر گرفته شود .
37- جای خالی سوالات کامل کردنی تا آنجا که ممکن است در قسمت پایانی سوال قرار گیرد .
38- در سوال کامل کردنی بیش از دو جای خالی در نظر گرفته نشود .
39- قبل از طرح سوالات به راهنمایی ها و دستورالعمل های موجود دقت شود .
40- قبل از طرح سوال به جدول ارزیابی سوالات امتحانی ، سری بزنید .
- ۹۵/۰۹/۱۵