سرزمین تیزهوش ها

۱۱۹ مطلب در آبان ۱۳۹۵ ثبت شده است

  • ۰
  • ۰

هر درسی ، بدون توجه به ماده ، موضوع و کلاس درس مربوط ، بر اساس یک سری اصول ، عوامل و عملکردهای روانشناختی و تربیتی ، مبتنی است و معلم برای ارائه تدریس موفق و موثر ، باید درباره ی این اصول ، عوامل و پدیده ها ، اطلاعات و تجارب عملی کافی داشته باشد . این عوامل و پدیده ها را می توان به شرح زیر خلاصه کرد :

دیانا عزیز، دانش آموز هنگامی مطالب و مفاهیم درس را بهتر و آسانتر یاد می گیرد ، که از هر نظر آمادگی لازم را داشته باشد ؛ یعنی هم نیاز به یادگیری را احساس کند و هم بتواند یاد بگیرد و تجارب و آموخته های خود را به موضوع درس جدید ارتباط دهد ؛ از این رو معلم باید راهی برای شروع و مقدمه درس پیدا کند . هدف معلم از مقدمه چینی این است که دانش آموزان را به فضای درس بکشاند و دقتشان را برانگیزد ؛ بطوری که بی اختیار به درس توجه کنند . اگر توجه ی دانش آموزان در هنگام شروع درس جلب نشود ، دیگر به سختی می توان در ادامه ی درس ، توجه ی آنها را جلب کرد . موفقیت تدریس معلم در بیشتر درسها بر دقایق اولیه ی کلاس ، شکل مقدمه ، روش اجرا و نتیجه ای که دانش آموزان از آن می گیرند ، بستگی دارد و اگر معلمی در این مرحله از شروع درس هراسان و مضطرب باشد و بدون اعتماد به نفس عمل کند ، نه تنها در آن درس موفقیتی نخواهد داشت ، بلکه در سایر درسها و در طول سال تحصیلی با مشکل جدی مواجه خواهد شد ؛ مخصوصاً این خطر برای معلم وجود دارد که دانش آموزان او را معلمی ضعیف بدانند

 

منبع دریافت این مطلب : اطلاعات


  • سرزمین تیزهوش ها
  • ۰
  • ۰

به گزارش تیزلند، به نقل از مرکز اطلاع رسانی وروابط عمومی وزارت آموزش وپرورش ، محمد حسین کفراشی اظهار کرد: ما در سراسر کشور 292 مدرسه ایثارگر داریم که در آن ها 42 هزار دانش آموز در حال تحصیل هستند.

وی با اشاره به اینکه بالغ بر 5 هزار از این دانش آموزان از خانواده های شهدا و جانباز هستند، خاطر نشان کرد: بقیه این دانش آموزان به صورت بسیج فعال در مدارس شاهد ثبت نام می کنند.

مدیرکل دفتر شاهد و ایثارگر وزارت آموزش و پرورش افزود: برخی مدارس ایثارگری که تعدادشان کم است به دنبال تجمیع کردن آن ها با مدارس دیگر ایثارگرهستیم.

کفراشی با بیان اینکه این موضوع در دستور کار بوده و هست، اشاره کرد: اگر مدرسه ایثارگری از حد نرم خود پایین باشد در جهت ساماندهی آن ها و در راستای تقویت مدارس شاهد و ایثارگر این مدارس کم جمعیت را با مدارس دیگر شاهد و ایثارگر تجمیع می کنیم

 

منبع دریافت این مطلب : وزارت آموزش و پرورش


  • سرزمین تیزهوش ها
  • ۰
  • ۰
 

 

کیفیت تولید کتاب های درسی ایرانی با استاندارد های بین المللیبه گزارش تیزلند، به نقل از مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش، حجت‌‌الاسلام محی‌الدین بهرام محمدیان، درحاشیه بازدید از نمایشگاه مطبوعات در بازدید از بیست ‌و ‌دومین نمایشگاه مطبوعات درباره وضعیت کتاب درسی سه سال گذشته اظهارکرد: برای ارزیابی فرآیند تولید کتاب درسی در سه سال گذشته به فرصت بیشتری نیاز داریم؛ اما معتقدم که وزارت آموزش و پرورش با سرعت و شتاب‌ مختلف در این حوزه همیشه یک گام به جلو در حرکت است.

وی افزود: در سه سال روی کار آمدن دولت یازدهم تولید برنامه‌ درسی ملی و سند تحول تولید محتوای آموزشی قاعده‌مند شده است؛ به‌عبارت دیگر همراه با راهنمای برنامه، سیاست‌گذاری مبتنی بر اسناد تولید می‌شود؛ بنابراین تنوع در موضوع، پیشبرد تولید با منطق موجب شده تا فرآیند تولید کتاب از حیث محتوایی و تصویر‌گری با کیفیت دنبال شود.

محمدیان درباره جایگاه کتاب‌های درسی ایران با استاندارد‌های جهانی ادامه داد: جریان فعلی تولید کتاب درسی در برخی موارد با استاندارد‌های جهانی منطبق و در برخی موارد دیگر در فاصله اندکی قرار دارد. تعدادی از کتاب‌های درسی تولید شده در نظام آموزش و پرورش ایران با کتاب‌های درسی کشور‌های پیشرفته قابل رقابت است.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با اشاره به تغییر وزیر فرهنگ و ارساد اسلامی گفت: سیاست آموزش و پرورش مبتنی بر اسناد است به‌عبارت دیگر شاید در شیوه‌ و روش تفاوت‌هایی دیده شود اما آمد و ‌رفت افراد در این جریان تاثیر چندانی ندارد. بدنه وزارت آموزش و پرورش خود را به عملیاتی کردن سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری، اجرای سند تحول و برنامه‌های دولت موظف می‌دانند.

محمدیان در پاسخ به پرسشی درباره میزان مطالعه دانش‌آموزان از دو منبع روزنامه و کتاب اظهار کرد: دانش‌آموزان ابتدا اهل کتاب هستند و بعد مطبوعات و کتاب منبع اصلی سواد‌آموزی آن‌هاست؛ به‌عبارت دیگر از طریق کتاب با سایر مواد خواندنی آشنا می‌‌شوند.

 

منبع دریافت این مطلب : وزارت آموزش و پرورش


  • سرزمین تیزهوش ها
  • ۰
  • ۰
 

 

آزمون سلامت روان برای دانش آموزان پایه هشتم شهرستان های استان تهرانبه گزارش تیزلند، به نقل از اداره اطلاع رسانی و روابط عمومی اداره کل آموزش و پرورش شهرستان های استان تهران، عبدالرضا فولادوند راد ، مدیر کل آموزش و پرورش شهرستان های استان تهران، گفت: طبق استاندارد های تعریف شده، آزمون های سلامت روان در 24 مولفه تعریف شده است که بر اساس آن، رفتار دانش آموزان با هدف تشخیص و شناسایی مورد تحلیل و ارزیابی قرار می گیرد.

وی در ادامه، با اشاره به این امر که اجرای مناسب و صحیح این آزمون‌ها، زمینه‌ای را فراهم می‌آورد تا با در نظر گرفتن اصل تفاوت‌های فردی، مدرسه و منطقه‌ای در جهت ارتقاء سلامت روان، هدایت تحصیلی دانش‌آموزان و تسهیل رشد حرفه‌ای و شغلی آنان ، گام‌های موثرتری برداریم، افزود: آزمون سلامت روانی ـ رفتاری بر اساس الگوهای بومی ، هنجاریابی شده و زمینه‌ی لازم را جهت شناسایی علمی ویژگی‌های فرد بر اساس مولفه‌های 24 گانه‌ فراهم نموده است .

این مقام مسئول، ضمن تاکید بر این امر که اجرای چنین آزمونی از جهت جامعه آماری ومولفه‌های مورد سنجش، کم‌نظیر و منحصر به فرد است، ادامه داد: آنچه اجرای این آزمون را در صدر اولویت‌های آموزشی و تربیتی استان قرار داده، استفاده از داده‌های این آزمون جهت تشخیص نیازهای تربیتی، روانی - اجتماعی ،

تحصیلی دانش‌آموزان و توانمندسازی مبتنی بریافته‌های آزمون در سطوح فرد، کلاس، مدرسه، منطقه و استان است.

فولادوند راد با اشاره به اینکه شناسایی نگرش دانش‌آموزان 14 تا 19 سال در چهار حیطه‌ی فرد، خانواده، مدرسه و اجتماع، یکی از اهداف اصلی این آزمون هاست یادآور شد : اولویت‌ بندی مشکلات روانی- رفتاری دانش‌‌آموزان با هدف برنامه‌ریزی‌های تربیتی، ارائه خدمات مشاوره‌ای به دانش‌آموزان، مسئولین مدرسه و اولیاء بر اساس تحلیل داده‌های آزمون سلامت روان، افزایش تعامل مدرسه (مدیر و مشاور) و هسته‌های مشاوره و تقویت سیستم ارجاع به هسته‌ها و مراکز مشاوره، ارائه و تهیه گزارش‌های آماری و محتوای چند رسانه‌ای به مسئولان در زمینه میزان بروز و شیوع آسیب‌های روانی و اجتماعی با توجه به جنسیت و مناطق استان، از دیگر اهداف مهم این آزمون ها می باشد .

مدیر کل آموزش و پرورش شهرستان های استان تهران با اشاره به ارائه خدمات مشورتی در سطح خرد و کلان برای سازمان‌ها و نهادهای درون و برون‌بخشی تصریح کرد : برنامه‌ریزی ‌نظام‌مند و موثر جهت اقدامات پیشگیرانه، طراحی برنامه‌های راهنمایی، مشاوره‌ای و تربیتی متناسب با نیاز دانش‌آموزان جهت ارتقای سطح سلامت روان، شناسایی دقیق دانش‌آموزان نیازمند، توانمندسازی و دریافت خدمات راهنمایی و مشاوره نیز از اهداف مهم تعریف شده برای آزمون های سلامت روان است.

 

منبع دریافت این مطلب : وزارت آموزش و پرورش


  • سرزمین تیزهوش ها
  • ۰
  • ۰

به گزارش تیزلند، به نقل از خبرآنلاین؛ در پی افزایش آلودگی هوا،‌کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران ساعت 17 امروز تشکیل شد. این کمیته اعلام کرد مهدهای کودک، پیش دبستانیها و مدارس ابتدایی (اول تا ششم) پایتخت و شهرستانهای استان بجز فیروزکوه، پردیس و دماوند فردا دوشنبه 24 آبان 95 تعطیل است.

همچنین طرح ترافیک تا ساعت 19 اجرا می شود. کمیته اضطرار همه مصوبات نشست روز گذشته خود را پابرجا اعلام کرد. روز گذشته کمیته اضطرار فروش طرح روزانه را متوقف کرد. همچنین تصمیم گرفته شد زنگ ورزش مدارس برقرار نباشد. صبح امروز هم اعلام شد محدوده طرح ترافیک به محدوده طرح زوج و فرد گسترش پیدا کند.

امروز آلوده ترین روز سال 95 در پایتخت بوده است؛ شرایط هوای شهر تهران در شرایط ناسالم برای همه افراد جامعه قرار داشت.

مطابق پیش‌بینی سازمان هواشناسی تا 48 ساعت آینده وضعیت هوا به همین منوال است.

 

 

منبع دریافت این مطلب : خبرآنلاین


  • سرزمین تیزهوش ها
  • ۰
  • ۰

به گزارش تیزلند و به نقل از مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش به نقل از استان سیستان و بلوچستان حسین شجاعی گفت : گزینش مناسب، فضای فیزیکی ایده آل ، محتوای متنوع و خوب ، معلمین دارای شرایط عالی برای آموزش و مدیریت مطلوب از مهمترین ویژگیهای است که برای توسعه مدارس تیزهوشان در سازمان مرکزی مورد نظراست.

وی اظهار کرد : باهدف جلوگیری از گسترش بی رویه مدارس استعدادهای درخشان در استان های کشور شرایط خاصی برای جذب دانش آموزان با آمار محدود همه ساله برنامه ریزی می شود.

شجاعی ادامه داد:رعایت استانداردهای لازم برای مدارس استعدادهای درخشان لازم و ضروری است شرایط برای دانش آموزان درحال تحصیل تسهیل شده و بخشنامه های گذشته به گونه ای تغییر کرده تا منجر به خروج دانش آموزان نشودمگر در صورتی که ورود دانش آموز به سایر مدارس باعث پیشرفت در تحصیل شود

شجاعی همچنین به دوفعالیت دیگر حوزه استعدادهای درخشان اشاره کرد و جشنواره جوان خوارزمی وبرگزاری المپیادهای علمی را از مصوبات هیات امنای مرکز عنوان کرد وتصریح کرد: جشنواره جوان خوارزمی در 16رشته دانش آموزان مستعد را شناسایی می کند و زمینه رابرای رشد متناسب با توانمندی آنها فراهم می کند.

شجاعی افزود :کلیت فعالیت طرح "شهاب" روی شناسایی دانش آموزان است و در چشم انداز 1404این طرح در همه مدارس و مقاطع تحصیلی اجرا می شود.

 

 

 
  • سرزمین تیزهوش ها
  • ۰
  • ۰

به گزارش تیزلند، به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، محمد بازگیر رئیس اداره محیط زیست تهران ؛ پیرامون وضعیت تعطیلی مدارس برای فردا و با توجه به اینکه شرایط آلودگی هوا همچنان برقرار است، اظهار داشت: طبق جلسه اضطراری که روز گذشته برگزار شد روند تعطیلی مدارس فقط مربوط به ساعت ورزش می‌شود.

وی ادامه داد: طبق تصمیم‌گیری‌ها مدارس فردا دایر هستند و فقط کاهش فعالیت‌های فیزیکی در فضای باز در دستور کار قرار دارد.

بازگیر یادآور شد: تصمیم برای تعطیلی مدارس در جلسه اضطرار مطرح شده و قطعی می‌شود و با توجه به اینکه امروز جلسه جدیدی تشکیل نشده و تصمیم‌گیری‌ها از روز گذشته فقط تعطیلی ساعت ورزش بوده لذا تغییری تا این لحظه در تصمیمات ارائه نشده است.

منبع دریافت این مطلب : باشگاه خبرنگاران جوان


  • سرزمین تیزهوش ها
  • ۰
  • ۰

 خواب به فرآیند رشد کودک کمک می‌کند. میزان خواب و نحوه‌ی خوابیدن، حاوی اطلاعات مهمی از وضعیت جسمی و روحی کودک است. 

چرا کودکان به خواب کافی نیاز دارند؟

جثه‌ی کوچک کودکان برای رشد کردن و سالم ماندن به خواب نیاز دارد. در زمان خواب ماهیچه‌های بدن، به‌ویژه‌ی ماهیچه‌های قلب بازسازی می‌شوند. خواب در کنترل سیگنال‌های گرسنگی نقش دارد و با تنظیم این سیگنال‌ها، به حفظ وزن کودک کمک می‌کند.

خواب و تقویت قوای مغز

خواب کافی با افزایش قدرت حافظه، مانع فراموشی می‌شود و عامل موثری در یادگیری و عملکرد بهتر دانش‌آموزان در مدرسه است. به گفته‌ی پروفسور کوشیدا (Kushida) رئیس مرکز پزشکی مطالعات خواب دانشگاه استنفورد: «خواب بر رمزگذاری‌های هیپوکامپ و تثبیت حافظه تاثیر می‌گذارد.»؛ هیپوکامپ بخشی از دستگاه لیمبیک مغز است و نقش مهمی در یادگیری ایفا می‌کند.

فرزند شما به چه میزان خواب در شبانه‌روز نیاز دارد؟

میزان خواب کافی با توجه به سن فرزندتان متغیر است. کودکان نوپا به 11 تا 14 ساعت خواب در شبانه‌روز نیاز دارند. در کودکان سه تا پنج سال این میزان کاهش می‌یابد و به 11 تا 13 ساعت می‌رسد. کودکان 6 تا 13 ساله باید 9 تا 11 ساعت در شبانه‌روز بخوابند و 8 تا10 ساعت خواب برای نوجوانان کافی است.

 خواب نیمروزی کودکان

خواب نیمروزی

خواب نیمروزی یا به اصلاح چرت زدن کودک به میزان خواب شبانه‌ی او بستگی دارد. همانطور که گفته شد کودک نوپا تقریبا به 14 ساعت خواب نیاز دارد و اگر خواب شبانه‌ی او 8 ساعت است، با چرت در میانه‌ی روز می‌تواند این مقدار را تامین کند.

چرت نیمروزی در سن 5 سالگی متوقف می‌شود. و اگر کودک شما در این سن همچنان به خواب نیمروزی نیاز دارد، باید ساعت خواب شبانه‌ی او بیشتر شود و زودتر به رختخواب برود. همچنین خواب نیمروزی نوجوانان نیز، نشانه‌ی کمبود خواب شبانه‌ی آنها است.

چطور باید کودک را به رختخواب برد؟

نباید تلاش برای خواباندن کودک تبدیل به درگیری شود. خواباندن کودک حتی در تعطیلات آخر هفته باید روال عادی خود را داشته باشد. برای آرام کردن افکار کودک و کمک به خواب بهتر او می‌توانید در نور کم برای او کتاب بخوانید. اتاق خواب باید تاریک، خنک، ساکت و بدون وسایل دارای نمایشگر مانند تلویزیون باشد. برای کودکانی که مشکل خواب دارند، تخت‌خواب فقط باید محلی برای خواب باشد و هنگام مطالعه، انجام تکالیف مدرسه و بازی کردن نباید از‌ آن استفاده کرد.

خوابِ به موقع در نوجوانان

ممکن است فرزند نوجوان شما بر اساس ساعت درونی بدنش، دیر به خواب برود و برای جبران کمبود خواب، روز بعد دیر بیدار شود. کمک به نوجوان برای داشتن خوابی منظم و به موقع ساده نیست اما با رعایت چند راهکار امکان‌پذیر است. نور اتاق را کم کنید، حتی اگر فرزندتان برای خوابیدن آماده نیست. همانطور که قبلا هم گفته شد اتاق خواب باید خنک باشد. موقع خواب تلویزیون، موبایل و کامپیوتر باید خاموش باشند. بهتر است نوجوان شما در تعطیلات آخر هفته، فقط دو ساعت بیشتر از روزهای معمولی بخوابد.

آیا باید زمان بازگشایی مدارس تغییر کند؟

ساعت شروع مدارس همیشه موضوع بحث‌برانگیزی میان والدین و اولیای مدرسه بوده است. در شرایطی که شیفت صبح مدارس معمولا از ساعت 7 آغاز می‌شود و اغلب نوجوانان تا ساعت 11 شب بیدار هستند، زمان کافی برای خوابیدن آنها وجود ندارد. بازگشایی دیرتر مدارس اگر به زمان خواب نوجوان کمک کند می‌تواند باعث عملکرد درسی بهتر او شود. تحقیقات نشان می‌دهد نوجوانانی که خواب کافی دارند نمرات بهتر و بالاتری کسب می‌کنند. اما چون در حال حاضر اجرای این گزینه امکان‌پذیر نیست، بهتر است روی به رختخواب فرستادن به موقع کودکان تمرکز کنیم.

آیا میزان خواب فرزند شما کافی است؟

اگر فرزندتان بعد از 15 تا 30 دقیقه پس از رفتن به رختخواب، به خواب می‌رود و به هنگام صبح، مشکلی با بیدار کردن او ندارید و لازم نیست مدام به اتاقش بروید و او را بیدار کنید، و اگر مدام خمیاز نمی‌کشد و به خواب نیمروزی نیاز ندارد، باید گفت بله او به مقدار کافی می‌خوابد.

اختلالات خواب

بسیاری از مشکلات مربوط به خواب، بخشی از فرآیند رشد کودک است. اما گاهی این مشکلات نشانه‌هایی از وجود یک اختلال هستند. اگر به هنگام خواب مشکلاتی از قبیل خروپف، وقفه‌های طولانی در تنفس و مشکلات تنفسی در کودک خود مشاهده کردید، باید برای درمان به پزشک اطفال مراجعه کنید. مشکلات دیگر مانند راه رفتن در خواب، کابوس دیدن و شب ادراری نیز نشانه‌هایی از وجود اختلالات خواب در کودکان هستند.

تفاوت اختلال بیش‌فعالی با کمبود خواب

کمبود خواب در کودکان و بزرگسالان شکل یکسانی ندارد. وقتی که بزرگسالان دچار کمبود خواب می‌شوند، خسته به نظر می‌رسند و حرکات‌شان آهسته‌تر می‌شود، اما ممکن است کودک شما این کمبود را به صورت افزایش انرژی و هیجان نشان دهد و گاه شبیه به اختلال بیش‌فعالی به نظر برسد. متخصص اطفال در تشخیص صحیح می‌تواند به شما کمک کند. تحقیقات نشان می‌دهد حتی اگر کودک شما اختلال بیش‌فعالی داشته باشد، باز هم خواب کافی به افزایش توجه و کاهش علائم اختلال در او، کمک خواهد کرد.

 

منبع دریافت این مطلب : وب سایت چطور


  • سرزمین تیزهوش ها
  • ۰
  • ۰

عجب زمانه‌ای شده! چرا دیگر کودکان نمی‌توانند کودکی کنند. مسلما باید به فشارها و برنامه‌ریزی‌های بیش از اندازه و استرس امتحانات که والدین به فرزندان‌شان تحمیل می‌کنند نیز توجه داشت. اما تعداد کمی از ما در مقابل تبِ رقابتی‌ای که بین والدین‌ در همه‌ی زمین‌های بازی کودکان و جشن تولدهای پیش‌دبستانی داغ شده است مصون مانده‌ایم. زبان‌های خارجه حالا دیگر الفبای جدید شده‌اند و مهدکودک‌ها هم حکم کلاس دوم دبستان را دارند. دکتر کیمبرلی برنمان که استادیار موسسه‌ی ملی تحقیقات آموزش‌های ابتدایی دانشگاه راتگرز در نیوجرسی و مشاور تحصیلی شبکه‌ی رادیوی ملی در زمینه‌ی آموزش است، در یکی از خاطراتش می‌گوید، «به یاد دارم وقتی پسرم نوپا بود، در محوطه‌ی بازی کودکان کنار مادر دیگری نشسته بودم. مادر کناری من فخر می‌فروخت که بچه‌ی من تمام حروف الفبا را بلد است و می‌تواند تا 20 بشمارد. من هم می‌دانستم که پسرم بالاخره خودش همه‌ی این چیزها را یاد می‌گیرد، اما باز هم در دلم می‌گفتم، چه بد! چرا من نمی‌توانم از این جور حرف‌ها درباره‌ی پسرم بزنم؟»

به‌هر حال علی‌رغم این جنون مفرط به نبوغ که خیلی از آمریکایی‌ها را به خودش مبتلا کرده است، دانش‌آموزان آمریکایی تلاش می‌کنند تا خودشان را در سطح دانش‌آموزان دیگر کشورهای جهان نگه دارند. عملکرد بچه‌های آمریکایی نسبت به دانش‌آموزان کشورهایی مانند فنلاند، سنگاپور و کره‌ی جنوبی در پرورش نسل جدیدِ نوابغ ریاضیات و علوم ضعیف‌تر است، در حالی که همین ریاضیات و علوم هستند که مهارت‌های اصلی دنیای نوین دیجیتال‌محور ما را می‌سازند. اما خطاهای ما در بحث پرورش نبوغ و استعداد کودکان‌مان از کجا ریشه می‌گیرد؟ منظورمان از کودک نابغه چیست و این امر به چه خصوصیاتی اشاره دارد؟

گاهی اوقات کودک فقط زودتر شروع به حرف زدن می‌کند یا می‌تواند نام خود را زودتر از هم‌سالانش ‌بنویسد، اما در دیگر مواقع … نمی‌دانم چطور باید گفت! کودک استعداد خاصی از خود بروز می‌دهد: کنجکاوی، درک شهودی و بلوغ طبیعی‌ای که کودک از خود نشان می‌دهد او را از دیگر هم‌سالانش متمایز و برجسته می‌سازد.

وقتی استیو جابز، رئیس فقید کمپانی Apple و مغز متفکر پشت ارزشمندترین ابزارهای دیجیتال، در اکتبر 2011 درگذشت، در آن زمان کارشناسان و متفکران بسیاری از سراسر جهان به تحقیق درباره‌ی توصیف دقیق خصوصیاتی پرداختند که او را تا این حد نابغه و باهوش ساخته بودند. پاسخ‌هایی که اغلب درباره‌ی نبوغ استیو جابز مطرح می‌شد، به‌نظر به‌اندازه‌ی خود ابداع جادویی جعبه‌های رایانه‌ای استیو جابز در هاله‌ای از ابهام قرار داشتند. هرچند زمانی می‌توان هوش و نبوغ را پیدا کرد که نابغه‌ها بتوانند در آزمایشِ زندگی‌ خود را اثبات کنند.

اما آیا می‌توان هوش را ارزیابی کرد؟ چه کاری از دست شما برمی‌آید تا به کودک‌تان کمک کنید که صاحب چنین استعدادی بشود؟ به مطالعه‌ی این مقاله ادامه دهید تا ببینید چگونه می‌توانید نبوغ را در کودک‌تان پرورش بدهید و با چند نکته کاربردی برای تقویت هوش کودکان،آشنا شوید. خواهید دید که چگونه می‌توان از عملکرد کودک در مدرسه تا رفتنش به فروشگاه به‌ عنوان فرصتی برای ایجاد و توسعه‌ی دایره‌ی لغات، مهارت‌های ریاضی و ذکاوت مالی او استفاده کرد.

 

توصیف نبوغ

اولین نکته این است که نبوغ یک اصطلاح فرهنگی است. هیچ توصیف آماری‌ای از نبوغ وجود ندارد. حتی آزمون سخت‌گیرانه‌ای که انجمن بین‌المللی معروف بهره‌ی هوشی بالای Mensa برگزار می‌کند، نوابغ را شناسایی نمی‌کند بلکه صرفا می‌تواند افرادی را شناسایی کند که از نظر داشتن بالاترین خلاقیت و توانایی، جزءِ 2 درصدِ برتر جمعیت جهان محسوب می‌شوند. به‌جای واژه‌ی «نابغه»، در دنیای تحصیل و آموزش، اصطلاح «مستعد» رایج‌تر و از نظر سیاسی صحیح‌تر محسوب می‌شود. مدارس بسیاری برنامه‌ای برای «افراد مستعد» دارند، اما چه تعداد از کودکان عملا به این گروه تعلق دارند؟ به گزارش انجمن بین‌المللی کودکان مستعد، حدود 6 درصد از کودکان آمریکایی جزءِ این گروه هستند. دیگر کارشناسان اعتقاد دارند که این تعداد با نگاهی سخاوتمندانه ارائه شده و عملا میزان واقعی کودکان مستعد کمتر از این آمار است. میشل ری، مشاور سابق سازمان مدارس دولتی واشنگتن و مدیرعامل و موسس شرکت StudentsFirst که فعالیت‌های خود را وقف بهبود مدارس دولتی در سطح ابتدایی کرده است، در این باره می‌گوید، «کودکان مستعد بسیار نادرند … در یک کلاسِ سطح متوسط هیچ کودک مستعدی پیدا نمی‌شود. دختر من در کلاس افراد مستعد درس می‌خواند. حدود 20 درصد از دانش‌آموزان همسال دخترم در این کلاس‌ها هستند، هوم … ولی همه‌ی این 20 درصد واقعا جزءِ دانش‌آموزان مستعد نیستند». کلاس‌های ویژه‌ می‌تواند از همان مهدکودک‌ها شروع شوند و در آنها از طریق مشاهده‌ی رفتار کودک و بررسی نتایج یک سری از توانایی‌های آموزشی رایج و آزمون‌های استدلالی می‌توان افراد مستعد و غیرمستعد را از هم تشخیص داد. بعضی والدین همچنین از کمک روان‌شناسان کودک برای سنجش استعدادهای فرزندان خود استفاده می‌کنند که البته این فرایندِ استعدادیابی عمدتا بوسیله‌ی آزمون IQ صورت می‌گیرد.

 

حقایق پنهانِ آزمون‌های ارزیابی استعداد

امتحانات استانداردی که در مدارس ابتدایی دولتی برگزار می‌شود، فقط میزان یادگیری دانش‌آموزان را از بخش‌های تدریس شده‌ی محتوای آموزشی الزامی دولت ارزیابی می‌کنند. از طرف دیگر، آزمون‌های IQ بیشتر به توانایی‌های منطقی و استدلالی می‌پردازند. دکتر فرانک لوئیس، روان‌شناس آمریکاییِ سرپرست موسسه‌ی Mensa و مولف کتاب «پاسخ IQ» می‌گوید، «این آزمون‌ها توانایی کودک را در پیدا کردن راه‌حل‌های مسائل ارزیابی می‌کند. نتایج آن تا حد زیادی نشان می‌دهد که کودک قبلا چقدر تمرین داشته است … یعنی اینکه چقدر کودک فرصت حل مسئله‌های مشابه را از قبل داشته است.» با این حال بسیاری از کارشناسان می‌گویند هر دو نوع آزمون می‌تواند شاخص‌های ضعیفی برای ارزیابی توانایی حقیقی کودک باشند. ویوی‌ین کرک‌فیلد، معلم مهدکودک و مولف کتاب «به من بگو چطور! ایجاد خودباوری در کودک‌ با مطالعه، کاردستی و آشپزی» می‌گوید، «اگر کودکی شب قبل از امتحان خوب نخوابیده یا در حال گذراندن دوران نقاهتِ سرماخوردگی خود باشد یا اتاق‌اش خیلی گرم باشد یا کودک دیگری مدام بازیگوشی کند و حواس او را پرت کند، آیا باز هم نتیجه‌ی آزمون قابل‌اتکا خواهد بود؟».

 

 

دنیس فون روکل، رئیس سازمان آموزش و پرورش ملی در این مورد اظهار می‌کند که آزمون‌های استاندارد تنها یک مقیاس سنجش موفقیت دانش‌آموز است و هیچ‌وقت نباید به‌عنوان تنها روش ارزیابی به حساب بیاید. او اضافه می‌کند، «یک آزمون تنها فقط می‌تواند اطلاعات خیلی کمی از عملکرد کودک‌تان به شما بدهد. ما، والدین‌ و معلم‌ها می‌دانیم که کودکان ما خیلی بیشتر از نمره‌ی آزمون در چنته دارند. به بیان دیگر، آزمون‌ها تنها یکی از ابزارهای جعبه ابزار هستند. برای ساخت خانه به چکش نیاز دارید؟ بله، اما فقط با یک چکش نمی‌توان خانه‌ای را ساخت.»

اِون لاولیس می‌پذیرد که نمره‌ی آزمون در بالاترین حد خود حتی برای پیش‌بینی میزان احتمال موفقیت آتی نیز با محدودیت روبه‌روست. نمره‌ی آزمون در نشان دادن مواردی که آزمون‌ها قادر به سنجش‌شان نیستند، بیشتر می‌توانند سودمند واقع شوند: توانایی درک نگرش‌ها و دیدگاه‌های دیگران، خویشتن‌داری و پشتکار همه جزءِ آن خصوصیاتی هستند که برای موفقیت در مدرسه و زندگی اهمیتی حیاتی دارند. دکتر برنمان که تحقیقات گسترده‌ای در زمینه‌ی رشد شناختیِ زودهنگام در کودکان انجام داده، معتقد است، «معلم‌های مهدکودک‌ها بیشتر بر کودکانی توجه دارند که خصوصیات اجتماعی و عاطفی ضعیف‌تری دارند، در حالی که در فضاهای دانشگاهی چنین امری مصداق ندارد. در مهدکودک‌ها به‌جای مهارت‌های ریاضی، علوم و زبانی، بیشترین توجه بر خصوصیات شخصیتی قرار دارد.»

قدرت والدین

مادر استیو جابز او را که فرزند ژنتیکی پدری سوری‌تبار است در کودکی به فرزندخواندگی پل رینهولد جابز و همسرش، کلارا درآورد. پدرخوانده‌ی استیو از همان کودکی اصول ابتدایی الکترونیک را به او آموخت. شاید استیو در آن زمان نمی‌دانست که این آموزش‌ها بعدا تا چه حد می‌توانند برایش سودمند باشند. شاید همه‌ی ما پتانسیل انجام معجزه داشته باشیم. لاولیس می‌گوید که هوش، 49 درصد ژنتیکی و 51 درصد انگیزشی است. دیگر متخصصان اتفاقا برعکس این ایده را پذیرفته‌اند، محیط (بخوانید: تاثیر والدین) بیشترین تاثیر را در هوش کودک دارد. میشل ری می‌گوید، «فرض کنیم که کودکان باهوش، در شکم مادر خود باهوش به دنیا می‌آیند، اما من بارها و بارها دیده‌ام که همه فکر می‌کنند این کودک باهوش در آینده به سوپراستاری تبدیل خواهد شد ولی با گذشت زمان معلوم شد که این تصورات فقط خواب و خیال بوده‌اند. از طرفی دیگر، کودکی که هیچ‌کس آینده‌ای برایش متصور نمی‌شد، با بلوغ خود به دستاوردهای فوق‌العاده عظیمی دست می‌یابد». نمونه‌ی بارز آن هم آلبرت اینشتین است که پدرش از کودکی او را کودن می‌دانست. برنمان اشاره می‌کند، «شاید هوش ژنتیکی باشد یا شاید هم کودک آن را از شما یاد بگیرد.» در ادامه خواهیم گفت که با چه کارهایی می‌توانید به فرزندتان کمک کنید که علاوه بر کسب نمرات بهتر در مدرسه، اشتیاق بیشتری هم برای یادگیری پیدا کند. و خواهید دید که چگونه راهی برای تقویت هوش کودکان خود پیدا کنید.

حرف، حرف، حرف

یکی از راه‌های تقویت هوش کودکان صحبت کردن و کلنجار رفتن با کودک است. از کودک خود پرسش‌های بدون پاسخ مشخص بپرسید. پرسش‌هایی که پاسخ به آنها مستلزم خلاقیت و استدلال است؛ مانند «وقتی که به ساحل دریا می‌رویم، چه می‌شود اگر برای خوردن بستنی توقف کنیم؟» برنمان معتقد است که این گونه پرسش‌ها به کودک کمک می‌کند که روی دانسته‌های خود فکر کند و نظرش را بگوید. نگران این نباشید که فهم این پرسش متناسب با سن کم کودک‌تان نیست. به همین ترتیب نیز به‌خاطر به‌کار بردن واژه‌های نسبتا پیچیده نگرانی به دل خود راه ندهید. شاید کودک متوجه پرسش‌ها نشود، اما اگر واژه‌های این پرسش را چند بار در زمینه‌ی مرتبطی به‌کار ببرید، بالاخره متوجه حرف‌تان می‌شود. جان شاتر، پدری از سیفورد نیویورک هنگام انجام فعالیت‌های روزانه‌اش، بالاترین اولویت خود را صحبت با پسر 2 ساله‌اش، جک می‌داند. این پدر می‌گوید، «ما از ابزارها حرف می‌زنیم. من به جک نحوه‌ی کار با خط‌کش تی، مته، متر نواری و چکش را نشان می‌دهم» ملیسا، مادر جک می‌گوید، «نتیجه‌ی این کار فوق‌العاده حیرت‌انگیز است. جک نام تمام ابزارها و موادی مانند تخته گچی، بتونه و لفاف محافظ (پارچه‌ای که کف اتاق یا روی اثاثیه پهن می‌کنند تا هنگام نقاشی و کار کثیف نشوند) را می‌داند. حالا هم جک در حال یادگیری اندازه‌گیری، چپ و راست پیچاندن پیچ‌گوشتی و رنگ‌های نقاشی است.»

مطالعه، مطالعه، مطالعه

 

یکی از راه‌های تقویت هوش کودکان مطالعه کردن است. تحقیقات دائما اثبات کرده‌اند که دسترسی به کتاب‌ها و وقت مطالعه‌ی نوبتی تک به تک می‌تواند موفقیت در مدرسه را برای فرزندتان پیشگویی کند. کیم داون‌پورت، مدیر ارشد برنامه‌ سازمان Jumpstart –سازمان ملی سوادآموزی زودهنگام در آمریکا- می‌گوید، «مطالعه مغز را تحریک می‌کند تا با جهان ارتباط برقرار کند و دانش پیش‌زمینه‌ای درباره‌ی جهان به‌دست بیاورد. مطالعه پایه و اساس هرگونه یادگیری است و کودک را قادر می‌سازد تا محتوای همه‌ی زمینه‌ها از جمله ریاضی و علوم را جذب کند و آنها را به‌کار بگیرد.» ایجاد مدلی از عادات خوب مطالعه‌ به کودک مزیت ارزشمندی می‌بخشد. وقتی کودک می‌بیند والدینش با علاقه و لذت مطالعه می‌کنند، این حس به وی نیز سرایت می‌کند. داون‌پورت می‌گوید، «از کودک خود بخواهید کنارتان روی مبل بنشیند و با هم به خواندن کتاب بپردازید. کتاب‌ها را بیرون و در سبد، طاقچه، قفسه‌ی کتاب و میز چای‌خوری بگذارید تا در دسترس کودک باشد. کتابی را که می‌خوانید با کودک خود سهیم شوید و از او بخواهید که همین کار را انجام بدهد. با این روش نه تنها جرقه‌ی مکالمه بین شما و کودک‌تان زده می‌شود، بلکه دامنه‌ی واژگان و درک مطلب او نیز افزایش می‌یابد.

نتایج تمجید و تحسین

 

پشتکار از جمله خصوصیاتی است که کودک‌تان را نزد معلم‌ها و بعدا کارفرماها عزیز می‌کند. ما در جایگاه فرهنگ برای کودکان هستیم ولی چنان خود را مشغول ایجاد فضایی برای خوشی کودکان‌مان می‌کنیم که حساب زمانی را که باید عملا صرف ایجاد شخصیتی خوب در آنها بشود، از دست می‌دهیم. میشل ری می‌گوید، «بچه‌های من هردو فوتبال بازی می‌کنند و هردو بوی خیلی بدی می‌دهند. با قضاوت روی تقدیرنامه‌ها و مدال‌هایی که در اتاق خود ردیف می‌کنند، پیش خود فکر می‌کنید که این بچه‌ها رونالدوی بعدی خواهند بود.» اگر دائما به شما بگویند که در رشته‌ی خود بهترین هستید، به‌سختی می‌توانید شکست را بپذیرید. وقتی این بچه‌ها به مدرسه بروند و آنجا مشکلی پیش بیاورند، آنها خودشان را مقصر نمی‌دانند و به اشتباه خود اعتراف نمی‌کنند. استفانی روزالز، روان‌شناس آموزشی اهل کالیفرنیا می‌گوید، «حمایت صحیح و اصولی امری کلیدی است. نسبت به بچه‌هایی که والدین‌شان دائما آنها را باهوش می‌نامند، بچه‌هایی که برای حل مسئله‌ای مورد تحسین قرار می‌گیرند در مدرسه انگیزه‌ی بیشتری از خود نشان می‌دهند. والدینی که بی‌دلیل کودک خود را باهوش می‌دانند، با این تحسین‌های بی‌مورد اغلب موجب می‌شوند که فرزندشان وقتی نتوانست به‌راحتی به هدفش دست پیدا کند، احساس سرخوردگی و ناکامی کند. به‌جای تحسین و تمجیدهای افراطی مثل «تو یک ستاره هستی!»، به فرزندان خود فقط هنگام کسب موفقیت، تبریک بگویید و مثلا بگویید «از اینکه توانستی راه متفاوتی در پاسخ مسئله پیدا کنی، بهت افتخار می‌کنم.»

تشویق کنجکاوی

یکی دیگر از راه‌های تقویت هوش کودکان، این است که کنجکاوی‌شان را حمایت و برانگیخته کنیم. برنمان می‌گوید، «پیش‌دبستانی‌ها تقریبا علاقه‌ی وافری به کنجکاوی دارند، اما وقتی بچه‌ها بزرگ‌تر می‌شوند، این حس کنجکاوی را از دست می‌دهند. با برانگیختن حس کنجکاوی‌ آنها با موضوعات موردعلاقه‌شان، این میل را در بچه‌های خود بیدار نگه دارید. سوالاتی درباره‌ی بازی رایانه‌ای‌شان بپرسید و در مورد آن با او صحبت کنید. حتی اگر فرزندتان روی گوشی خود Pokémon بازی می‌کند، مثل یک دوست با گفت‌وگو راجع به آن با فرزند خود صحبت کنید. وقتی بتوانید تعامل دوطرفه‌ای را میان خود و کودک‌تان برقرار کنید، می‌توانید حاصل آن را در کودک باهوش‌تری ببینید. خواهید دید که فرزندتان نیز شروع به پرسیدن سوالات می‌کند و دنبال موارد جالب‌تری می‌گردد که به شما نشان دهد. برای اینکه کودک خود را به خصوصیت دلخواه خود دربیاورید، باید زمان بگذارید و وقت بیشتری با کودک‌تان صرف کنید؛ به‌عنوان مثال به موزه بروید یا نمایش جالبی را با هم تماشا کنید. به فرزند خود بگویید که از کجای آن خوش‌تان آمد و چرا آن را دوست داشتید. ریچ براون، پدر دو فرزندی که در نیویورک زندگی می‌کند، سابقا حتی جمعه‌ها هم کار می‌کرد. برای اینکه علایق خود را با پسرش اریک در میان بگذارد، وقتی اریک در مدرسه‌ی دبستانی بود، گاهی به دنبال پسرش در مدرسه می‌آمد و او را با خود به موزه می‌برد. معلم‌های اریک به‌اتفاق از این بابت رضایت داشتند، چون روز بعد اریک درباره‌ی چیزهایی که یاد گرفته بود برای بچه‌های کلاس تعریف می‌کرد. آقای براون راجع به اریک می‌گوید، «اریک این روزها خودش را کارشناس می‌دانست و همین امر در طول این سال‌ها موجب شد که اعتماد و علاقه‌اش برای یادگیری بیشتر تقویت بشود.»

غنیمت شمردن لحظاتِ مناسب ‌آموزش

روزالز می‌گوید که می‌توانید مهارت‌های مدرسه‌ای فرزندتان را در طول روز هم تقویت کنید. فرض کنید با فرزندتان از کنار یک آسیاب بادی رد می‌شوید. به‌جای اینکه به فرزند خود بگویید، «هی، یه آسیاب بادی!»، می‌توانید چنین سوالی بپرسید: «به‌نظرت آسیاب بادی چیکار میکنه؟». با تشویق مشاهده‌ی جزئیات به فرزند خود کمک می‌کنید که مانند کلاس مدرسه دانش جدیدی یاد بگیرد. وقتی با فرزندتان به فروشگاهی می‌روید، می‌توانید از همین فرصت برای گسترش دایره‌ی واژگان، مهارت‌های ریاضی و ذکاوت مالی فرزند خود نیز استفاده کنید. اگر از فرزند دوساله‌ی خود بخواهید که نام میوه‌هایی را که در پاکت می‌گذارید، بگوید. از فرزند سه‌ساله‌ی خود بخواهید که دنبال کنسرو نخود سبز بگردد و به فرزند پنج‌ساله‌ی خود بگویید که نام خوراکی موردعلاقه‌‌اش را روی کاغذ بنویسد. بچه‌های بزرگ‌تر می‌توانند قیمت‌ها و اندازه‌ها را مقایسه کنند و کوپن‌های خرید را مرتب کنند. سارا براون، معلم پیش‌دبستانی در لس‌آنجلس تعریف می‌کند که توانسته بچه‌های دوساله‌ی مهدکودک را به نقاشی سیب‌ها، موزها و هویج‌های باریک علاقه‌مند کند. وقتی همین شاگردها به گروه بچه‌های چهارساله رسیدند، سارا متوجه شد که شاگردهای نقاش سابق‌اش حالا مهارت‌های پیش‌نوشتاری بهتری نسبت به دیگر بچه‌های هم‌سال خود دارند.

 

 

فرزندان‌تان از نظر بهره‌ی هوشی چه پیشرفته باشند چه معمولی، بهترین کاری که می‌توانید برای رشد آنها بکنید این است که بچه‌های خود را در فعالیت‌ها مشارکت بدهید. بردن بچه‌ها به این سفر خودیابی‌ می‌تواند محرکی برای رشد نبوغ و هوش آنها باشد. خلاصه بگویم: بهترین خواسته‌ی‌ شما برای فرزندتان چیست؟ خوشبختی؟ لذت؟ اعتماد؟ محبوبیت؟ بهتر است همه‌ی این ایده‌ها و خواسته‌ها را کنار بگذارید. هدف‌تان باید این باشد که به کودک خود کمک کنید تا پتانسیل خود را به بهترین شکل ممکن بروز بدهد، مگر نه؟ اگر متن را از ابتدا تا اینجا کاملا خوانده باشید، در راه درستی افتاده‌اید.

درس‌هایی از استیو جابز، قهرمان بی‌بدیل Apple برای آموزش کودکان‌تان

 به کار خود عشق بورزید. واضح است که شور و اشتیاق، محرکی برای نبوغ استیو جابز بود و او این خصوصیات را مدیون والدین‌اش است. پل و کلارا جابز فرزند خود را در محیطی مملو از حمایت و بدون مداخله‌جویی بار آوردند. وقتی کودکان اجازه تجربه و آزمایش پیدا کنند، خلاقیت در آنها جریان می‌یابد.

تفکر متفاوت. استیو هیچ‌گاه وضعیت موجود را نپذیرفت. دفعه‌ی بعدی که فرزندتان باید پروژه‌ای را انجام بدهد، به او کمک کنید که غیر از اولین ایده‌ای که به ذهنش می‌رسد، حداقل دو راه دیگر هم برای حل مسئله‌ی پروژه پیدا کند.

شناخت صحیح. کمال‌گرایی استیو جابز محرکی برای پیش‌بینی و آینده‌نگری‌ او در تولید محصولات محبوب و دوست‌داشتنی‌اش بود. در برابر وسوسه‌ی خود در بیان تملق و تحسین همه‌ی کارهای فرزندتان مقابله کنید. در این صورت فرزندتان یاد می‌گیرد که پشتکار داشته باشد.

 

منبع دریافت این مطلب : وب سایت چطور


  • سرزمین تیزهوش ها
  • ۰
  • ۰

چطور باهوش شویم

“چطور باهوش‌ شویم”، آیا این سوالی است که شما هم به دنبال پاسخ آن هستید؟ آیا به دنبال راهی برای افزایش قدرت ذهنی، جلوگیری از پیر شدن مغز و حتی داشتن یک زندگی طولانی‌تر هستید؟ احتمالا تعجب می‌کنید اگر بدانید چنین راه‌هایی نه تنها وجود دارند، بلکه با ایجاد تغییرات کوچکی در گوشه‌ و کنار برنامه‌ی معمول روزانه‌تان می‌توانید به آنها دست یابید. روش‌هایی که در این مقاله به آنها می‌پردازیم می‌توانند یک تکان درست و حسابی به ذهن شما بدهند، به حفظ سلامت ذهنی شما کمک کنند و حتی در نهایت شما را باهوش‌تر کنند.

1. ورزش

 

اگر می‌خواهید بدانید که واقعا چطور باهوش شویم، ورزش کنید. ورزش با تقسیم سلول‌های عصبی، قوی‌تر کردن ارتباط بین آنها و محافظت از آنها باعث می‌شود مغز استفاده از ظرفیتش را بهینه کند. در هنگام ورزش، سلول‌های عصبی پروتئین‌هایی ترشح می‌کنند که به فاکتورهای نوروتروفیک (Neurotrophic factors) مشهور هستند. یکی از این پروتئین‌ها که فاکتور نوروتروفیک مغزی (BDNF) نام دارد باعث ترشح مواد شیمیایی بسیاری می‌شود که سلامت عصبی را افزایش می‌دهند و مستقیما بر بهبود عملکردهای شناختی مثل یادگیری تاثیر می‌گذارند. علاوه بر اینها، ورزش از راه‌های زیر از مغز شما محافظت می‌کند:

تولید ترکیبات محافظ اعصاب

افزایش خون‌رسانی به مغز

بهبود عملیات ترمیم و حفظ سلول‌های عصبی

کاهش احتمال بیماری‌های وابسته به رگ‌ها مثل سکته

تحقیقی که در سال 2010 بر روی پستانداران نخستی انجام شد و در مجله‌ی Neuroscience به چاپ رسید آشکار کرد که ورزش منظم نه تنها خون‌رسانی به مغز را افزایش می‌دهد، بلکه میمون‌هایی که ورزش می‌کردند مهارت‌های جدید را دو برابر سریع‌تر از میمون‌هایی که ورزش نمی‌کردند یاد می‌گرفتند. دانشمندان معتقدند که این خاصیت در مورد انسان‌ها هم صدق می‌کند.

تحقیقات بیشتر نشان می‌دهند که ورزش میتوکندری‌ها (اندامک‌هایی که در هر سلول وجود دارند و انرژی مورد نیاز آن را تامین می‌کنند) را تقویت می‌کنند. این نتایج نشان می‌دهند که ممکن است ورزش باعث افزایش سرعت عملکرد مغز و بیشتر شدن بازده آن شود.

برای این که تمرینات ورزشی شما بهترین نتیجه را داشته باشند، بهتر است برنامه‌ی جامعی داشته باشید که شامل تمرینات شدید بدنسازی، تمرینات قدرتی، کششی و مرکزی باشد.

 

2. چربی‌های حیوانی امگا3

دوکوزاهگزائونیک اسید یا DHA یک چربی امگا3 است که یکی از ترکیبات ساختاری مهم در مغز و شبکیه‌ی چشم است. حدود 60 درصد از مغز شما از چربی تشکیل شده که 25 درصد آن DHA است. DHA یکی از مواد اصلی سازنده‌ی شیر مادر است؛ دانشمندان باور دارند که این یکی از دلایل عمده‌ای است که توضیح می‌دهد چرا کودکانی که از شیر مادرشان تغذیه کرده‌اند نسبت به آنهایی که شیر خشک مصرف کرده‌اند در تست‌های IQ نتایج بهتری به دست می‌آورند.

چربی‌های امگا3 مانند DHA ضروری هستند، چون بدن شما نمی‌تواند آنها را بسازد و مجبور است آن را از طریق غذای روزانه‌ای که می‌خورید به دست آورد. غذاهای غنی از DHA شامل جگر ماهی و مغز هستند که ما هیچ‌ کدام از آنها را به میزان زیاد مصرف نمی‌کنیم.

DHA به میزان زیاد در نورون‌ها (سلول‌های دستگاه عصبی مرکزی) وجود دارد و از ساختار این نورون‌ها پشتیبانی می‌کند. اگر میزان امگا 3 ورودی شما کافی نباشد، سلول‌های عصبی شما سخت می‌شوند و بیشتر در معرض التهاب قرار می‌گیرند. در صورت کمبود امگا3، کلسترول و امگا6 جایگزین آن می‌شود. وقتی سلول‌های عصبی سخت و ملتهب شوند انتقال پیام عصبی بین سلول‌ها و در داخل آنها تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

در چهار دهه‌ی اخیر تحقیقات مهمی در مورد تاثیر چربی امگا3 بر سلامتی فیزیکی و ذهنی انجام شده است. شواهد بسیار جالبی وجود دارد که نشان می‌دهد چربی‌های امگا3 می‌توانند به کاهش علائم بسیاری از بیماری‌های روانی و اختلال زوال عقل کمک کنند. مثلا کشف شده که کمبود میزان DHA با آلزایمر و از دست دادن حافظه مرتبط است.

تحقیقات حتی از این هم جلوتر رفته‌اند و نتایج حیرت‌انگیز آنها نشان می‌دهد که نه تنها می‌توان از بیماری‌های زوال ذهنی جلوگیری کرد، حتی می‌توان آنها را به صورت بالقوه از بین برد. مثلا در یک تحقیق 485 داوطلب مسن که دچار کمبود حافظه بوند با مصرف روزانه 900 میلی‌گرم DHA به مدت 24 هفته، در مقایسه با گروه کنترل (که دارو را مصرف نمی‌کردند) پیشرفت چشمگیری در وضعیت حافظه‌ی خود مشاهده کردند.

تحقیق دیگری پیشرفت مهارت‌های زبانی را در گروهی که به مدت چهار ماه روزانه 800 میلی‌گرم DHA مصرف می‌کردند، در مقایسه با داروی بی‌اثر (دارونما) مشاهده شد. به علاوه، وقتی DHA با روزانه 12 میلی‌گرم لوتئین همراه بود حافظه و یادگیری به میزان قابل‌توجهی بهتر می‌شد.

تحقیقات نکته‌ی جالبی را آشکار کرده‌ است: ترکیبات اسید چرب اشباعنشده در بافت معمول مغز برای هر سنی، میزان ویژه‌ای است که خود، این مطلب را می‌رساند که هر چه سن‌تان بیشتر شود نیازتان به چربی‌های امگا3ی حیوانی بیشتر می‌شود تا از زوال ذهنی و مختل شدن فعالیت مغز جلوگیری شود.

برای جبران برنامه‌‌ی غذایی معمول ما که کمبود امگا3 دارد پیشنهاد می‌شود که همه، به ویژه کسانی که باردار هستند مکمل امگا3 حیوانیِ کامل مصرف کنند. من روغن کریل را به همه‌ی امگا3های حیوانی دیگر ترجیح می‌دهم، چون با وجود آنکه عملکرد متابولیکی روغن ماهی و روغن کریل عملا مشابه است. روغن کریل با وجود اینکه مقدار کمتری EPA و DHA دارد به اندازه‌ی روغن ماهی موثر است. این به آن دلیل است که روغن کریل به علت ساختار مولکولی‌اش 10 تا 15 برابر بهتر از روغن ماهی جذب می‌شود. به علاوه تمایل آن به اکسید شدن کمتر است، چون به صورت طبیعی غنی از آنتی‌اکسیدان قویِ آستاگزانتین است.

 

3. خواب

یکی از گزینه های این سوال که “چطور باهوش‌ شویم” خواب است. خواب نه تنها برای سلامتی فیزیکی شما لازم است، بلکه برای به دست آوردن بینش‌های ذهنی جدید ضروری است و این توانایی را به شما می‌دهد که روش‌های خلاقانه و تازه‌ای برای حل مشکلات قدیمی‌ پیدا کنید. خواب محدودیت دید شما را برطرف می‌کند و کمک می‌کند ذهن‌تان را باز کنید تا بتوانید مشکلات‌تان را از زاویه‌ای دیگر ببینید که خودش یکی از ضروریات خلاقیت است.

تحقیقی در دانشگاه هاروارد نشان داده است که افراد بعد از خواب، به میزان 33 درصد بیشتر می‌توانند بین مسائلی که ارتباط کمی با هم دارند ارتباط برقرار کنند. اما تعداد انگشت‌شماری از افراد متوجه می‌شوند که عملکردشان بهبود پیدا کرده‌ است. به علاوه گفته می‌شود که خواب، حافظه را زیاد می‌کند و به شما کمک می‌کند عملکرد شما در به کارگیری مهارت‌های‌تان ‌در مواجهه با چالش‌ها بهتر شود. در حقیقت، فقط 4 تا 6 ساعت خواب شبانه می‌تواند تاثیر شگفت‌انگیزی بر عملکرد شما در روز بعد بگذارد.

این باور وجود دارد که فرایند رشد مغز، که به نام پلاستیسیتی (Plastisity) شناخته می‌شوند، زمینه‌ی افزایش ظرفیت مغز برای کنترل رفتار‌هایی نظیر یادگیری و حافظه را فراهم می‌کند. هنگامی که نورون‌ها بر اثر وقایع یا اطلاعاتی که از محیط به دست می‌آید تقسیم می‌شوند، پلاستیسیتی اتفاق می‌افتد. در هر صورت خواب یا کم‌خوابی ساختار بسیاری از ژن‌‌ها و محصولات ژن‌ها را که ممکن است در پلاستیسیتی سیناپسی موثر باشند، دستخوش تغییر می‌کند. بنابراین شکل خاصی از نیروبخشی بلندمدت (نوعی عملکرد عصبی مرتبط با ذخیره‌ی حافظه و یادگیری) می‌تواند در حین خواب رخ دهد. پس می‌توان نتیجه‌‌گیری کرد که وقتی چُرت می‌زنید، ارتباطات سیناپسی در مغزتان تقویت می‌شود.

همانطور که احتمالا حدس زده‌اید، این خاصیت در مورد بچه‌ها هم صدق می‌کند. تحقیقات نشان داده است که خواب می‌تواند قدرت ذهنی بچه‌ها را به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش دهد. به ویژه کودکانی که بین جلسات یادگیری و امتحان می‌خوابیدند توانایی بیشتری برای تشخیص و درک الگوهای جدید اطلاعات داشتند. این نشان‌دهنده‌ی تغییر مهمی در حافظه است که نقش مهمی در پیشرفت درک آگاهانه دارد. یک چُرت روزانه، حتی در بزرگسالان هم می‌تواند به طرزی باورنکردنی قدرت ذهنی را بازپروری کرده و افزایش دهد.

 

4. روغن نارگیل

شاید باور نکنید که روغن نارگیل یکی از خوراکی‌هایی است که به ما می‌گوید که چطور باهوش شویم. در حقیقت یکی از سوخت‌‌های اولیه‌ای که مغز شما به آن نیاز دارد، گلوکز است که تبدیل به انرژی می‌شود. در واقع مغز، انسولین مورد نیاز خود را می‌سازد تا گلوکز موجود در جریان خون را به غذایی که برای ادامه‌ی حیاتش به آن احتیاج دارد تبدیل کند.

اگر تولید انسولین مغز شما کاهش یابد، مغز از انرژی حاصل از گلوکزی که برای عملکرد معمولش به آن احتیاج دارد محروم می‌ماند و به معنای واقعی کلمه، گرسنگی می‌کشد. این همان اتفاقی است که برای مبتلایان به آلزایمر رخ می‌دهد: بخش‌هایی از مغز آنها تحلیل می‌رود -یا گرسنگی می‌کشد- و باعث اختلال در عملکرد و به دنبال آن از دست دادن حافظه، قدرت تکلم، حرکت و هویت می‌شود.

بنابراین اگر مغز شما نسبت به انسولین مقاوم شود یا توانایی تبدیل گلوکز به انرژی را از دست بدهد، ممکن است آنقدر گرسنگی بکشد که ضعیف شود. خوشبختانه مغز می‌تواند از چند نوع منبع انرژی استفاده کند و در اینجا است که نقش روغن نارگیل مشخص می‌شود.

ماده‌ای وجود دارد که می‌تواند مغز شما را تغذیه کند و از ضعیف شدن آن جلوگیری کند. این ماده حتی ممکن است نورون‌ها و عملکرد عصبی را در صورتی که صدمه دیده باشند ترمیم و بازسازی کند.

این ماده مجموعه‌ی کِتون یا کِتواسید نام دارد. بدن شما وقتی به جای گلوکز، از چربی برای تولید انرژی استفاده می‌کند، کِتون‌ها را می‌سازد. یکی از منابع اولیه‌ی ساختارهای کِتونی، زنجیره‌ی متوسط تری‌گلیسرید (MTC) است که در روغن نارگیل یافت می‌شود! روغن نارگیل حاوی حدود 66 درصد MTC است. میزان درمانی MTC بر اساس تحقیقات روزانه حدود 20 گرم است. با توجه به تحقیق دکتر مری نیوپورت، کمی بیشتر از دو قاشق غذاخوری پُر از روغن نارگیل (حدود 35 میلی‌لیتر یا 7 قاشق چایخوری) می‌تواند 20 گرم MTC را تامین کند. این میزان هم به عنوان مقدار مورد نیاز برای پیشگیری از بیماری‌های وابسته به تحلیل عصبی و هم برای درمان مواردی که مبتلا شده‌اند، قابل استفاده است.

واکنش هر شخصی به روغن نارگیل متفاوت است، پس شاید لازم باشد کم‌کم شروع کنید و به تدریج به میزان مورد نظر برسید. پیشنهاد من این است که با یک قاشق غذاخوری هنگام صبحانه و همراه با غذا شروع کنید. به تدریج هر چند روز مقداری روغن نارگیل به برنامه‌تان اضافه کنید تا زمانی که بتوانید روزانه 4 قاشق غذاخوری مصرف کنید. برای جلوگیری از ناراحتی معده، بهتر است روغن نارگیل را با غذا مصرف کنید.

 

5. ویتامین D

گیرنده‌های فعال ویتامین D باعث افزایش رشد عصب‌های مغز شما می‌شوند. محققان همچنین مسیرهای متابولیکی مربوط به ویتامین D را در مناطق مخچه و هیپوکامپ مغز کشف کرده‌اند. این مناطق مربوط به برنامه‌ریزی، پردازش اطلاعات و ایجاد خاطرات جدید است.

مادران باردار حتما باید ویتامین D کافی دریافت کنند تا مغز جنین به خوبی شکل بگیرد. کودک نیز بعد از تولد باید ویتامین D کافی دریافت کند تا مغزش عملکرد نرمال خود را حفظ کند. تحقیقات نشان داده است که در بزرگسالان نیز کمبود ویتامین D با کاهش عملکرد مغز و مقادیر بیشتر آن می‌تواند به حفظ سلامت ذهنی افراد مسن کمک کند.

وقتی صحبت از ویتامین D است، هیچ چیز جای خورشید را نمی‌گیرد. قرار گرفتن در معرض آفتاب به میزان کافی بدن را قادر می‌سازد تا به مقدار مورد نیازش ویتامین D بسازد.

قرار گرفتن در معرض آفتاب به میزان کافی تنها کاری است که لازم است انجام دهید تا میزان ویتامین D در بدن‌تان همان قدر که مغز برای سالم ماندن احتیاج دارد، حفظ شود. اگر این امکان برای شما وجود ندارد، انتخاب بعدی برنزه کردن و مصرف مکمل ویتامین D3 است. به نظر می‌رسد که بیشتر بزرگسالان به روزانه 8000 واحد ویتامین D احتیاج دارند تا سطح آن در سرم خون بالای 40 نانوگرم بر میلی‌لیتر حفظ شود. این حداقل مقدار مورد نیاز است. میزان ایده‌آل ویتامین D در سرم خون 50 تا 70 نانوگرم بر میلی‌لیتر است و تا 100 نانوگرم بر میلی‌لیتر برای درمان سرطان و بیماری‌های قلبی استفاده می‌شود. با این حال باید بدانید که یک دوز جادویی و مشخص برای ویتامین D وجود ندارد. آنچه اهمیت دارد سطح آن در سرم خون شما است، بنابراین لازم است آزمایش تعیین میزان ویتامین D خون را بدهید تا ببینید آیا در بازه‌ی ایده‌آل یا درمانی قرار دارید یا خیر.

 

6. بهینه‌سازی میکرواُرگانیسم‌های دستگاه گوارش

دستگاه گوارش شما مغز دوم‌تان است و باکتری‌های موجود در آن از طریق عصب واگوس -که دهمین عصب جمجمه‌ای مغز است که از مرکز مغز به دستگاه عصبی داخلی (دستگاه عصبی حفره‌ی معده و روده) می‌رود- اطلاعات را به مغز می‌رسانند. بین بی‌نظمی میکروارگانیسم‌های روده و ایراد در رشد مغز ارتباط نزدیکی وجود دارد. همانطور که در مغز شما نورون وجود دارد در حفره‌ی شکمی هم نورون هست و این نورون‌ها شامل اعصابی می‌شود که انتقال‌دهنده‌های عصبی مثل سروتونین را می‌سازند که در مغز هم وجود دارند و مربوط به خُلق و روحیه می‌شوند.

به همین سادگی، سلامت حفره‌ی شکمی شما می‌تواند تاثیر شگفت‌انگیزی بر عملکرد مغز، اعصاب و رفتار شما بگذارد، چون همه‌ی این موارد از راه‌های مختلفی به هم وابسته و مرتبط هستند.

باکتری‌های روده‌ی شما بخش فعال و کاملی از بدن شما هستند و بستگی زیادی به برنامه‌ی غذایی شما دارند و در برابر سبک زندگی‌تان آسیب‌پذیر هستند. برای مثال اگر شما مقدار زیادی غذاهای فرآوری شده و نوشیدنی‌های شیرین مصنوعی مصرف کنید، باکتری‌های روده‌ی شما به شدت تحت ‌تاثیر قرار می‌گیرند. زیرا غذاهای فرآوری شده، عموما باکتری‌های مفید روده را می‌کشند و هر نوع شکر باعث تغذیه‌ی باکتری‌های بد و مخمرها می‌شود. محدود کردن مصرف شکر و غذاهای فرآوری شده و مصرف محصولات تخمیری سنتی به جای آن (که غنی از باکتری‌های مفید طبیعی هستند)، مصرف یک مکمل پروبیوتیک و شیر دادن به کودک از بهترین راه‌های بهینه‌سازی باکتری‌های روده و به دنبال آن سلامتی مغز است.

 

7. ویتامین B12

کمبود ویتامین B12 به عنوان زنگ خطری برای سلامت آینده‌ی مغز شما شناخته می‌شود. تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که این ویتامین برای حفظ قدرت ذهن شما در زمان افزایش سن، اهمیت زیادی دارد. با توجه به آخرین تحقیقات، کسانی که بیشترین کمبود ویتامین B12 را داشته‌اند بیشتر احتمال دارد که در آزمون‌های هوشیاری نمره‌های کمتری کسب کنند و حجم کلی مغز آنها کمتر است. همه‌ی این داده‌ها نشان می‌دهندکه کمبود ویتامین B12 ممکن است با کوچک شدن مغز در ارتباط باشد.

گیجی و اختلال حافظه دو مورد از مهم‌ترین نشانه‌های اخطاردهنده‌ی کمبود ویتامین B12 هستند که همین خودش نشان می‌دهد که چقدر این ویتامین برای سلامت مغز شما مهم است.

علاوه بر اینها، تحقیقی در فنلاند نشان داد افرادی که غذاهاتی غنی از ویتامین B12 مصرف می‌کنند خطر ابتلای خود به آلزایمر در سنین بالا را کاهش می‌دهند. به ازای هر یک واحد افزایش نشانگر ویتامین B12 (هولوترانسوبالامین) خطر ابتلا به آلزایمر، دو درصد کاهش می‌یابد. تحقیقات همچنین نشان داده‌اند که مصرف مکمل‌های ویتامین B، شامل B12 به کاهش سرعت تحلیل رفتن مغز در افراد پیری که اختلال هوشیاری دارند کمک می‌کند. (تحلیل رفتن مغز یکی از ویژگی‌های شناخته شده‌ی آلزایمر است.)

کمبود ویتامین B12 رایج است و خیلی‌ها برای تامین این ماده‌ی مغذی از طریق منابع غذایی به مشکل برمی‌خورند. آزمایش خون همیشه روش خوبی برای مشخص کردن میزان ویتامین B12 نیست، بنابراین توجه به نشانه‌های کمبود این ویتامین و افزایش مصرف آن از طریق غذا و مکمل روش جایگزین خوبی برای آزمایش خون است.

B12 به صورت طبیعی فقط در منابع جانوری وجود دارد. این منابع شامل غذاهای دریایی، گوشت گاو، مرغ، شیر وتخم‌مرغ است. اگر از راه این منابع به مقدار کافی B12 به دست نمی‌آورید تا میزان مورد نیاز بدن‌تان تامین شود یا بدن‌تان در جذب این ویتامین از منابع جانوری مشکل دارد، مکمل‌های ویتامین B12 کاملا بی‌خطر و ارزان هستند،. پیشنهاد من استفاده از اسپری ساده‌ی زیرزبانی است. این فناوری به شما کمک می‌کند ویتامین را از طریق مویرگ‌های ریز زیر زبان جذب کنید.

 

8. موسیقی گوش کنید

یکی از گزینه‌های دیگری که به ما می‌گوید چطور باهوش شویم، گوش دادن به موسیقی است. این تئوری که گوش کردن به موسیقی می‌تواند قدرت ذهن شما را افزایش دهد از مدت‌ها پیش وجود داشته است. احتمالا در مورد پدیده‌ی «اثر موتزارت» شنیده‌اید که می‌گوید گوش دادن به موسیقی کلاسیک می‌تواند شما را باهوش‌تر کند. در واقع تحقیقات نشان داده است که گوش دادن به موسیقی در هنگام ورزش باعث افزایش سطح هوشیاری و تقویت مهارت‌های گفتاری در افراد مبتلا به بیماری سرخرگ‌های کرونری هستند می‌شود (بین بیماری سرخرگ‌های کرونری و کاهش سطح هوشیاری ارتباط مستقیمی کشف شده‌ است.) در این تحقیقات نشانه‌های پیشرفت مربوط به مهارت‌های گفتاری بعد از گوش دادن به موسیقی در مقایسه با حالت بدون موسیقی بیش از دو برابر شدند.

گوش دادن به موسیقی در بزرگسالان سالم نیز با بهبود عملکرد هوشیارانه و افزایش تمرکز مرتبط است، پس هر زمان که فرصت دارید، این لذت کوچک را فراموش نکنید.

 

9. ذهن‌تان را به چالش بکشید

یکی از ساده‌ترین راه‌های افزایش قدرت مغز، یادگیری است. در واقع وقتی شما چیزی یاد می‌گیرید، اندازه و عملکرد نورون‌ها و ارتباط میان آنها تغییر می‌کند. یاد گرفتن تنها از طریق کتاب‌ها اتفاق نمی‌افتد و ممکن است زمین تا آسمان با یادگیری از طریق درس خواندن فرق کند؛ یادگیری می‌تواند مسافرت کردن باشد یا یادگیری نواختن یک ساز موسیقی یا صحبت کردن به یک زبان خارجی و حتی شرکت در فعالیت‌های اجتماعی.

یک راه اساسی دیگر می‌خواهید؟ ایروبیک مغز. مثل یادگیری، به چالش کشیدن مغزتان با فعالیت‌ها هم می‌تواند به روی فُرم نگه داشتن مغز با وجود افزایش سن کمک کند. این کار می‌تواند به سادگیِ فکر کردن به اسم افراد مشهوری باشد که اسم‌شان با «آ» شروع می‌شود یا حل جدول و بازی‌های فکری. تحقیقات آشکار کرده است که حتی وبگردی و جستجو در اینترنت می‌تواند بخش‌هایی از مغز را که مربوط به تصمیم‌گیری و استدلال هستند فعال کند. پس بر خلاف تلویزیون نگاه کردن که منفعلانه است، وبگردی یک کار فعال و درگیرکننده است که در حقیقت می‌تواند به بهبود قدرت مغزتان کمک کند. و البته از کتابی که تیم «چطور» با عنوان « 68 راه اثبات شده برای تقویت قدرت مغز» تهیه کرده، غافل نشوید، از بین 68 راه گفته شده، حتما چندتایی به شما کمک خواهند کرد!‌

 

منبع دریافت این مطلب : وب سایت چطور


  • سرزمین تیزهوش ها